نخ نسوز چیست و چه کاربردی دارد؟
نخ نسوز یک اصطلاح کلی است که برای الیاف با مقاومت حرارتی بالا استفاده می شود. این الیاف در برخی موارد در مقطع مربعی شکل بافته می شود اما پر کاربردی ترین نوع آن، این نخ با مقطع دایره ای است. از ویژگی های بارز الیاف و نخ نسوز علاوه بر مقاومت حرارتی می توان به مقاومت کششی عالی در برابر پاره شدن، استحکام بالا در برابر مواد شیمیایی و خواص دی الکتریک آن نیز اشاره کرد.
به طور کلی به الیافی گفته می‌شود که به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت، به یکی از گزینه‌های محبوب در صنعت مواد نسوز به شمار می‌روند. این مدل ها با نام‌های دیگری همچون پکینگ آب بندی، پکینگ نسوز و حتی طناب نسوز در بین صنعتگران شناخته می‌شوند.
از این الیاف می‌توان برای تولید انواع پارچه و پوشش‌های نسوز، پکینگ (آب بندی)، واشر، عایق‌های حرارتی و درزگیرها استفاده کرد.
نخ نسوز چیست؟
نخ نسوز نوعی الیاف نسوز است که انواع و اقسام مختلفی دارد و در برخی صنایع از جمله صنایع کشتی سازی و پتروشیمی مورد استفاده قرار می گیرد. این نخ ها براساس دما به تفلونی، فایبرگلاس، سرامیکی، گرافیت و آرمید طبقه بندی می شوند و دارای ویژگی های منحصر به فرد مقاومت در برابر مواد شیمیایی، سایش، گرما، کشش و فشار زیاد هستند. برخی از الیاف نسوز با روغن سیلیکون یا سیم فلزی بافته می شوند که وجود روغن و سیم در آن ها باعث مقاومت مکانیکی و شیمیایی بالایی می شود. برای مقاومت نخ های نسوز در برابر مایعاتی که میل به هجوم دارند مانند اسید ها، باز ها، حلال ها و… در ساخت این نخ ها از تفلون استفاده می شود.
کاربرد
- صنعت نفت
- صنعت خودرو
- صنعت گاز
- صنعت دارو و غذا
- بافت پارچه های ضد شعله
- مهر و موم کوره و فلنج
- عایق حرارتی
- ساخت طناب های نسوز گرد و مربعی که بسیار کارآمد است.
- ساخت پکینگ نسوز
- ساخت واشر برای استفاده در محل اتصال لوله ها به منظور جلوگیری از نشت گاز و مایعات
- استفاده برای درب کوره ها و اجاق گازهای صنعتی یا خانگی
انواع نخ نسوز
تفلونی
نخ نسوز تفلونی که با نام پکینگ نسچز تفلونی نیز شناخته می شود از بافت الیاف پلی تترا فلوئورواتیلن و تفلون بوجود می آید. از ویژگی های این نخ می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اصطکاک کم
- مقاومت در برابر مواد شیمیایی
- انعطاف پذیری
- روان کننده
- دارای حداقل میزان سایش
- مناسب دستگاه هایی که با مواد آلوده کار می کنند.
- منسب استفاده در محیط هایی که عوامل خورنده دارند.
- مقاومت دمایی بسیار بالا
- مقاومت در برابر فشار
- مناسب برای انواع صنایع غذایی، دارویی، کارخانه های ساخت کاغذ و پالایشگاه ها به عنوان ماده بهداشتی
فایبرگلاس
نخ نسوز فایبرگلاس که از الیاف فایبرگلاس تهیه می شود، به دو صورت نخ در باز و طناب به بازار عرضه شده است. طناب های نسوز فایبرگلاس به دو نوع طناب نرم و طناب متراکم فشرده که به آن پکینگ می گویند تقسیم می شوند. از ویژگی های این نخ می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضد زنگ
- دارای مقاومت الکتریکی خوب
- عایق حرارتی و الکتریکی
- مقاومت در برابر نشت مواد شیمیایی مانند نفت
- انعطاف پذیری بالا
- مقاومت در برابر سایش و زدگی
- مناسب برای استفاده به جای نوار آزبستی
- مناسب برای بافت ژاکت و لباس نسوز و…
سرامیکی
نخ نسوز سرامیکی که به آن طناب نسوز سرامیکی نیز گفته می شود، از ایاف آلومینوسیلیکات بدست می آید و دارای ویژگی های زیر است:
- مقاومت در برابر کشش و انعطاف پذیری بالا
- استفاده از فولاد یا سیم نسوز برای بالا بردن مقاومت حرارتی و مکانیکی در آن
- پایداری شیمیایی
- مناسب برای بافت پارچه سرامیکی نسوز
- مقاومت در برابر شوک های حرارتی و خوردگی
- عایق حرارتی
- استفاده در صنایع فولاد، پتروشیمی، نفت و گاز
گرافیت
در تولید این نوع نخ علاوه بر میزان قابل توجهی گرافیت، از پنبه، شیشه، تفلون، کربن و سیم های فولادی و مسی استفاده می کنند و دارای ویژگی های زیر است:
- قابلیت ارتجاعی بسیار خوب
- مقاومت در برابر شوک های حرارتی و دمای بسیار بالا
- انعطاف پذیر
- ایمن، نفوذ ناپذیر و پایدار در برابر نفوذ گاز ها و مایعات
- مقاومت در برابر ساییدگی و خوردگی
- پایداری شیمیایی
- نخ نسوز آرمید
نخ آرمید
یک فیبر تولید شده است که زنجیر های بلندی را تشکل می دهند و پلی آمید مصنوعی نام دارند.
- عایق مناسب در برابر آتش یا حرارت
- تهیه شده از الیاف مصنوعی بسیار قوی
- جایگزین مناسب برای نخ آزبست
- مقاومت در برابر سایش و خوردگی
- مقاوم در برابر حلال های آلی
- رسانای جریان برق و الکتریسیته
- حساسیت در برابر پرتو فرابنفش
- حساسیت در برابر اسید های آلی و نمک ها
- دوخت لباس افراد نظامی
- ساخت کلاه ایمنی
- ساخت جلیقه ضد گلوله
- ساخت لوازم ورزشی، چوب هاکی، بادبان، فیتیله آتش و …
ویژگی‌های نخ‌های نسوز
مقاومت در برابر گرما و حرارت
مقاومت و استحکام بالای نخ‌های نسوز در برابر گرما مهم‌ترین مزیت این نوع نخ‌ها به شمار می‌رود. این مقاومت براساس مواد تشکیل دهنده نخ‌ها می‌تواند متفاوت باشد؛ با این حال، معمولاً این نوع نخ‌ها تا دمای ۱۲۶۰ درجه سانتی گراد را تحمل می‌کنند.
مقاومت در برابر کشش
نخ‌های نسوز در برابر کشش و سایش مقاومت بالایی دارند. بنابراین، قابلیت انعطاف پذیری آن‌ها باعث می‌شود که نسبت به کشش و ضربه مقاوم بوده و از هم گسسته و پاره نشوند.
مقاومت سایشی بالا
همچنین، این نوع نخ‌ها در برابر سایش و اصطکاک مقاومت بالایی دارند و در محیط‌های پر سایش کاربرد زیادی دارند.
عدم واکنش پذیری نخ‌های نسوز
چنانچه نخ‌های نسوز در کنار مواد شیمیایی قرار بگیرند، ترکیب نمی‌شوند و از ماندگاری بالایی برخوردارند. این ویژگی آن‌ها را برای استفاده در صنایعی همچون صنایع شیمیایی، پتروشیمی و موارد مشابه ایده آل می‌کند.
